U svetu prepunom nepoznanica i tajni, ponekad se pojave priče koje nas ostave bez daha. Jedna takva dolazi iz Srbije, tačnije iz sela Prekonoga kod Svrljiga, gde se nalazi jedna od najneobičnijih privatnih pećina u zemlji.
Porodična baština uklesana u kamenu
Porodica Jovanović iz Prekonoge ponosni je vlasnik jedinstvene pećine, koju su generacije marljivo kopale i oblikovale sopstvenim rukama. Osnovna dužina ovog podzemnog prolaza iznosi oko 75 metara, ne računajući bočne hodnike i dodatne prostorije. Ono što ovu pećinu čini posebnom nije samo njena dužina, već i priča koja stoji iza njenog nastanka.
Vladica Jovanović, trenutni glava kuće, otkriva da je ideja za izgradnju pećine potekla od njegovog oca, Vitka Jovanovića, koji je imao viziju da stvori prostor za proizvodnju pečurki. Radovi na kopanju trajali su godinama, a sam ulaz u pećinu smešten je u dvorištu njihove kuće. Pored toga, pećina sadrži i bunar kao i strujni kabl, što omogućava osnovne životne uslove unutar nje.
Iako je projekat prekinut pre desetak godina, Vladica ne isključuje mogućnost nastavka radova, jer porodica i dalje ima velike planove za budućnost.
Neobična umetnost unutar pećine
Osim svoje veličine i funkcionalnosti, pećina porodice Jovanović sadrži i unikatne skulpture, od kojih se posebno istuče figura koja podseća na lava, simbol snage i odlučnosti idejnog tvorca, Vitka Jovanovića. Ovaj detalj dodaje posebnu vrednost pećini i podseća na upornost i viziju njenog graditelja.
Jedan od najnezaboravnijih događaja vezanih za ovu pećinu desio se kada je porodica Jovanović organizovala ispraćaj sina u vojsku. Više od 500 ljudi prisustvovalo je ovom emotivnom događaju, ispunjavajući pećinu radošću i slavljenjem.
Težak rad koji stoji iza stvaranja pećine
Kopanje pećine bio je izuzetno zahtevan posao. Vladica se priseća kako su svi u porodici učestvovali, pa čak i njegova majka. Tokom radova, uništeno je desetak pijuka i više ručnih kolica.
“Imali smo stari zetov traktor koji smo morali zameniti nakon što je odvozio svu tu zemlju,” kaže Vladica.
Njegov otac Vitko bio je poznat u kraju po svojoj upornosti i vrednom radu. Iskopao je više od 100 bunara, koji su tada bili veoma cenjeni. Iako je originalni plan za proizvodnju pečurki stopiran zbog inflacije, njegov trud ostavio je neizbrisiv trag.
Pogled u budućnost: turizam i proizvodnja pečurki
Danas Vladica razmišlja o nastavku projekta zajedno sa svojim odraslim sinovima. Njihova ideja je da pećina postane turistička atrakcija, koja bi mogla privući posetioce iz čitavog regiona. Planiraju:
- Postavljanje restorana u pećini
- Otvaranje bara i ugostiteljskog prostora
- Uvođenje turističkih tura kroz pećinu
Svrljig, koji se nalazi na sat vremena vožnje od Niša, mogao bi da pruži tržište za proizvodnju pečurki, ako porodica odluči da se vrati originalnoj ideji svog dede.
Pored toga, Prekonoga je poznata i po svojoj Prekonoškoj pećini, koja je proglašena spomenikom prirode zbog brojnih arheoloških nalaza. Ovaj region bio je naseljen još u praistoriji, što dodatno povećava njegov značaj u istorijskom i kulturnom kontekstu.
Mit ili stvarnost: Da li je Vitko Jovanović tražio blago?
Zbog obima i truda uloženog u kopanje pećine, pojavile su se teorije da je Vitko možda tražio skriveno blago. Ipak, njegov sin Vladica kategorično odbacuje ove tvrdnje:
“Moj otac je bio samo vredan radnik, ništa više. Svi ti radovi bili su posvećeni stvaranju nečega trajnog.”
Njegov unuk Nikola Jovanović istakao je da ne zna za nijednu sličnu privatnu pećinu na Balkanu. Ova pećina posebna je jer je iskopana isključivo ručnim alatima, nakon čega su postavljeni betonirani stubovi, a zatim je deo zemlje vraćen kako bi se održavala stabilna temperatura.
Zaključak: Jedinstveno nasleđe porodice Jovanović
Iako je deo pećine vremenom poplavljen, porodica Jovanović planira sanaciju i nastavak razvoja ovog neverovatnog objekta. Ono što je njihov deda započeo, sada je u njihovim rukama, i na njima je da odluče kako će iskoristiti ovaj jedinstveni porodični dragulj.
Pećina porodice Jovanović možda je započeta iz praktičnih razloga, ali danas predstavlja simbol upornosti, truda i vizije jedne porodice koja nije odustala od svojih snova.
